Wie bij het AMVB langskomt, merkt al snel dat vrijwilligers een onmisbare rol spelen in het ontsluiten en bewaren van Brussel’s erfgoed. Eén van hen is Jan Viaene, die zich met grote zorg en toewijding inzet voor het archief van de Vlaamse Harmonie te Brussel. Daarnaast heeft Jan ook nog op het archief van KVS en Kaaitheater voor een deel gewerkt.
Jan is afkomstig uit Brugge en woonachtig te Gent, maar Brussel heeft hem altijd al aangetrokken. “Ik heb hier jarenlang gewerkt,” vertelt hij, “en toen de mogelijkheid kwam om als vrijwilliger bij het AMVB aan de slag te gaan, heb ik die met plezier gegrepen.” Zijn interesse in erfgoed is niet toevallig: Jan volgde de opleiding tot cultureel erfgoedmedewerker en is ook in zijn vrije tijd actief bezig met onderzoek en archieven.
Voor het AMVB nam Jan onder andere de ontsluiting van het archief van de Vlaamse Harmonie te Brussel op zich. Dat archief, bestaande uit twaalf dozen, vertelt het verhaal van een organisatie die doorheen de jaren verschillende veranderingen en heropstarten kende. “Het was een persoonlijk archief, maar het was verrassend goed bewaard,” legt Jan uit. “Wat me vooral trof, was dat we documenten uit de oorlogsjaren hebben teruggevonden waarvan men dacht dat ze verloren waren. Uiteindelijk bleek het archief volledig te zijn – dat was een mooi orgelpunt.”
Bij elk project bereidt Jan zich eerst grondig voor. Hij verdiept zich eerst in de geschiedenis van de organisatie om zich beter te kunnen inleven in de inhoud en het beter te kunnen waarderen. “Ik bekijk het werk altijd ook door de bril van een onderzoeker. Hoe zou iemand die hier later onderzoek doet, dit materiaal willen terugvinden? Die vraag helpt mij om de structuur en notities op een logische manier op te bouwen.”
Het werk brengt ook leermomenten met zich mee. “Je leert elke dag bij,” zegt Jan. “Of het nu gaat om grote of kleine archieven, je blijft je aanpak bijsturen en verfijnen. Dat maakt het boeiend – het is eigenlijk een never ending story.”
Voor Jan is het belangrijk dat het ontsloten archief binnenkort ook voor het publiek toegankelijk wordt. “Zodra het raadpleegbaar is, kan het dienen voor allerlei onderzoeken – van kunsthistorische studies tot persoonlijke verhalen. Dan pas krijgt het echt betekenis.”
Tot slot benadrukt Jan het belang van te blijven archiveren. Ook wanneer je archief raadpleegt voor een bepaald onderzoek, zou dit onderzoek volgens hem steevast ook mee bij dat archief moeten gevoegd worden, anders gaat er een soort samenhang verloren.
Met zijn zorgvuldige aanpak en enthousiasme draagt Jan Viaene niet alleen bij aan het behoud van een stukje Brusselse geschiedenis, maar ook aan de missie van het AMVB om erfgoed levend en toegankelijk te maken. Zijn werk aan het archief van de Vlaamse Harmonie te Brussel is daar een mooi voorbeeld van.
Bedankt, Jan!
